Dubbele deuren in het Regentessekwartier

Architecten en aannemers van het Regentessekwartier hebben het rond de jaren 1894 – 1895 in een groot aantal straten makkelijk wat betreft de gevelindeling van hun panden. In totaal negen gaten in de voorgevel waarvan drie gelijkvloers: twee ramen en een stevig gat voor twee pal naast elkaar gelegen deuren.

Eén deur voor de bewoners gelijkvloers en eén deur voor de bewoners van de bovenverdieping. De deurknoppen altijd bij elkaar, zodat de ene deur naar rechts zwenkt en de andere naar links. Als het pand ernaast gespiegeld is, krijg je een serie van vier deuren naast elkaar. Aan de Emmakade zien we een serietje van zes deuren naast elkaar, maar dat is uitzondering Vier of twee is de regel in het Regentessekwartier.

De deur is een van de visitekaartjes van de aannemer/ architect uit 1895 en hij zal dan ook bij zijn pand twee identieke fraaie deuren plaatsen, uitgevoerd in Oudhollands groen of Oudhollands blauw. Hoe stijlvoller en duurder de straat, hoe stijlvoller de deur. Of is het juist andersom: hoe stijlvoller de deur, hoe chiquer de straat?

De meeste huizen zijn nu 120 jaar oud, dus grote kans dat (eerdere) bewoners hun deur aangepast hebben: een ander kleurtje, het veranderen of zelfs dichtmaken van raampjes, het verplaatsen van brievenbussen, het wijzigen van model en plaats van de deurbel, of zelfs een geheel ander model deur. Soms ging of gaat dat in samenspraak met de andere bewoners. Vaak ook niet. Het valt blijkbaar buiten VVE-afspraken.

Een compleet dichte deur zorgt voor een donkere gang, maar gelukkig maakt ook het bovenlicht deel uit van dat gat in de muur. Dat bovenlicht is soms verdeeld in spijltjes, in een enkel geval zie je nog het vaak oorspronkelijke glas in lood.

Extra licht in de gang krijg je door n ruitje in het houtwerk: het staat vriendelijker, je kunt dan ook van binnen naar buiten kijken ( én andersom), maar is tegelijk inbraakgevoeliger. Vandaar het vaak sierlijke ijzerwerk als bescherming. Zowel (de vorm van) het ruitje als het siersmeedwerk kent talloze variaties.

De deuren zijn in negen van de tien gevallen gescheiden door een verticale, meestal wit gelakte balk. Als de balk tot het bovenlicht loopt, vormen de witte deuromlijstingen een T en krijgt het gezamenlijke horizontale bovenlicht meer eenheid. Mooi te zien in enkele gevels in de Stephensonstraat. De meeste staande balken kennen een bescheiden variatie in houtbewerking, waarbij de spiraalvorm wel een van de aardigste is, zoals enkele panden bij de Emmakade. 

Niks mooier dan een paar uur door het Regentessekwartier te lopen en te letten op alle details van dubbele deuren. En ja, ook over smaak valt te twisten.

Piet Vernimmen

Bovenstaande blog stond ook te lezen in de februari-editie van wijkkrant KonkreetNieuws, de wijkkrant voor het Regentesse- en Valkenboskwartier. Op www.konkreetnieuws.nl vind je in het archief (febr 2023) op de middelste dubbele pagina ook de complete verzameling bijbehorende foto’s van de dubbele deuren in de wijk.

 Benieuwd naar meer verhalen over architectuur in Den Haag? Wandel of fiets mee op één van de wandel- of fietstochten op de site.