Huisnummers
Huisnummers zijn handig voor de postbode, de brandweer en de ambulance. En niet te vergeten voor het kadaster en… de jaarlijkse belastingaanslag. Lang niet altijd zijn de oorspronkelijke huisnummeraanduidingen nog aanwezig. Nieuwe bewoners pasten de stijl en de plaats van het huisnummer aan hun smaak en de mode aan.
Voor de augustus-editie van KonkreetNieuws, de wijkkrant van het Regentesse- en Valkenboskwartier, inventariseerde ik huisnummerbordjes in deze wijken. Waar staan ze ergens aan de gevel? Hoe groot zijn ze? Van welk materiaal zijn ze gemaakt? En natuurlijk ook hoe de cijfers eruit zien.
De meeste huisnummers zie je ter hoogte van de bovenkant van de deur, soms op het witte stucwerk, soms op de kale muur. De laatste jaren verschijnen ook huisnummers op de deur zelf, op het raam of op het bovenlicht.
Bij nogal wat huisnummers waren meesterschilders aan het werk, een groot aantal is industrieel aangeven op een vierkant plaatje van (inmiddels meestal halfvergaan) zink of email. Soms zitten de schroefjes aan de zijkant en vaak zijn de hoeken afgerond om plaats te maken voor het schroefje. Bij een paar huisnummerbordjes zit elk cijfer met een apart schroefje vast. Een enkel blauw bordje heeft nog zo’n typisch Franse uitstraling. Een aantal bewoners heeft zich laten verleiden om een bord uit de mediterrane omgeving hier op hun gevel te plaatsen en daar zie je bloemetjes aan de vier zijkanten.
En dan hebben we nog de grootte. De geschilderde nummers op stucwerk zijn meestal 11 x 11 cm ofwel twee bakstenen hoog. De huisnummers op plaatjes zijn over het algemeen 15 x 15 centimeter. Huisnummers ter grootte van één liggende baksteen zijn uitzondering, evenals moderne varianten op bovenlichten, muren en deuren die soms wel 40 cm groot zijn. Als een pand gesplitst wordt, kun je de nieuwe nummers onder en naast elkaar plaatsen. Bij hetzelfde type bordje kun je de cijfers ook wat dichter bij elkaar plaatsen.
De meeste variatie zit m in de typologie van de cijfers. Het cursieve oogt sierlijker dan rechtop. Cursieve cijfers doen in het Regentesse- en Valkenboskwartier bovendien origineler aan dan rechtopstaande cijfers. Na de oorlog komen de schreefloze cijfers in. De cijfers mèt schreef kennen binnen hun soort een enorme verscheidenheid. Vergelijk maar eens de cijfers, 2, 3 of 7 met elkaar op onderstaande foto’s. En wat een mooi Jugendstil voorbeeld bij 317.
Het is een fascinerende wereld, de huisnummerwereld. In de Blauwepannenbuurt kreeg elk huis een eigen Blauwepannenbuurthuisnummer, maar enkele bewoners hielden daarnaast hun eigen bordje. Heeft de eigenaar van 45 een bordje cadeau gekregen en was ie erg gehecht aan het oude? De eigenaar van 306 was niet tevreden met het origineel? Mooi is ook dat je de schilder bijna aan het werk ziet (168), terwijl je de schilder van (126) graag aan het werk zou zien gaan… Arme postbode.
Piet Vernimmen
Met dank aan Hans Kruit, grafisch ontwerper.
(Zie ook de website van KonkreetNieuws voor iets meer dan 100 foto’s)
Belangstelling wandel- of fietstochten over kunst en architectuur in Den Haag? Kijk kan ook naar Kunst in de stad, Besuyde den Houte, Kunst rond Cats, Kunst rond de 'Maria Hoeve', De Stier van Potter. Of stuur een mailtje naar
