BODEGA OPORTO IN DE HOOGSTRAAT

Al ruim 40 jaar kijken we in Den Haag tegen een lelijke, zwarte gevel aan en dat nota bene in ‘koninklijke winkelstraat’, de Hoogstraat, op de hoek van de Papestraat.

Daar komt nu eindelijk een einde aan. Dankzij de eigenaar en dankzij Verbakel Bouwbedrijf en architect MD Ontwerpen is een meesterwerkje uit 1896 van architect J. Mutters jr. (1858-1930) tevoorschijn gekomen, een voorbeeld van ”sfinx uit de as herrezen”.

Al in de 17^e eeuw is er op deze locatie sprake van bewoning. Op het eind van de 19^e eeuw is confiserie De Zalm er gevestigd. In 1896 koopt de Vlaardingse firma A. Hoogendijk het pand Rederij Hoogendijk handelde in haring. Een van de ‘Hoogendijkers’ is ooit enthousiast liefhebber van de Portugese port geworden en sinds die tijd is de firma zowel reder, haringvisser als porthandelaar. De firma Hoogendijk laat Hoogstraat 38 verbouwen tot bodega, een wijnlokaal. Ze nemen daarvoor architect J. Mutters in de arm.

Mutters ontwerpt het hoekpand met een driezijdige erker. Zowel de gevel aan de Papestraat als die aan de Hoogstraat krijgt qua versiering evenveel aandacht. Op de natuurstenen plint komt een bakstenen pui met rondboogvensters. En op de verdiepingen veel versieringen in het metselwerk, geglazuurde bandversieringen, subtiel kleurverschil in baksteen, balustrades van baksteen, strakke pinakels op subtiele consoles van natuursteen.

Bodega Oporto groeit uit tot een geliefde plek voor de dichters van de generatie 1910. Het verhaal gaat dat dichters als J.C. Bloem (“Natuur is voor tevredenen of legen en dan wat is natuur nog in dit land”), P.N. Van Eyck (De tuinman en de dood) en J. Greshoff (Voor een onbekende) als ’s avonds laat alle etablissementen gesloten zijn naar de bodega trekken om daar hun allerlaatste glaasjes van de dag te nuttigen. Om pas tegen het ochtendgloren weer te vertrekken.

In 1928 overlijdt de eigenaar, de drankvergunning wordt ingetrokken en het chique café wordt ‘Huis Annette’ een dameshoedenzaak. In de jaren ’80 van de vorige eeuw denkt een ondernemer meer deftige en modebewuste clientèle binnen te halen als hij de gevel dofzwart schildert.

Mei 2023 krijgt Verbakel Bouwbedrjif de opdracht het pand te verbouwen en de gevel van Mutters weer in zijn oorspronkelijke staat tevoorschijn te halen. Met biologisch middel, stoom en hogedrukspuit reinigen ze de gevel, steen voor steen. Een bijzondere dag wordt het als tijdens dat proces het geglazuurd aardewerk met de tekst ‘BODEGA OPORTO’ ,versierd met florale motieven, tevoorschijn komt.

Johan Mutters zal een jaar later, in 1897, Hoogstraat 30 ontwerpen, het art nouveau pand voor de firma Hagemeijer. Het staat op de gemeentelijke monumentenlijst. Ook Hoogstraat 38 verdient in deze nieuwe staat een plaats op deze lijst.

Piet Vernimmen

Benieuwd naar meer verhalen over de geschiedenis en de architectuur van Den Haag? Bekijk dan de aangeboden stadswandelingen en fietstochten, zoals bijvoorbeeld 'Drees, Oldebarnevelt en Haags Jantje', 'Echt Gebeurd!', 'Het Statenkwartier - Anekdotes en verhalen' of 'Anders Winkelen'. Of naar de rest van het originele aanbod van kleinschalige wandel- en fietstochten in Den Haag.